Elektrik fiyatlarında liderliğe koşuyoruz
Türkiye’de hanelerin kullandığı elektrik fiyatı 12 yılda 195 dolardan 314 dolara yükseldi. Vergiler de eklendiğinde fiyat 400 doları aşıyor.
Türk hanelerinin kullandığı elektriğin fiyatı 2004-2015 döneminde 1.6 katına çıkarak Megawatt/saat (MWh) başına 300 doları aştı. Elektrik faturalarının yüzde 21’inden fazlasını ise vergiler oluşturur hale geldi.
Uluslararası Enerji Ajansı tarafından Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) için hazırlanan raporda, “satın alma gücü paritesi” kullanılarak ülkelerdeki elektrik fiyatlarının kaç dolara karşılık geldiği kaydedildi. Raporda, Türkiye’de 2004 yılında hanelere verilen elektrik fiyatının MWh başına 195 dolar olduğu belirtildi.
Aynı yıl içinde veri sağlanabilen 33 OECD ülkesinin elektrik fiyatı ortalaması ise MWh başına 116 dolardı. 2015 verilerine göre, Türkiye’de elektrik fiyatı 1.6 kat artışla 314.1 dolara dayanırken, OECD genelinde 176 dolar oldu. Yani Türkiye’deki vergisiz elektrik fiyatı artışı OECD ortalamasının biraz üzerinde seyretti.
Türkiye’de sanayi kuruluşlarına satılan elektriğin vergisiz MWh fiyatı 2004-2015 arasında 176 dolardan 241 dolara çıktı. Aynı dönemde OECD sanayi elektriği fiyatı ortalaması da 76 dolardan 129 dolar seviyesine yükseldi.
2016’nın ilk çeyreğindeki fiyatlar ise tüketici açısından daha vahim bir tablo ortaya koyuyor. Hanelerde elektrik fiyatı MWh başına 400 doları aşarken, faturalara yansıtılan vergilerin oranı yüzde 21.5’i buluyor. Rapora göre, vergi öncesi elektrik fiyatı haneler için 314.1 dolar iken, 86.2 doları bulan KDV ve diğer vergiler eklendiğinde fatura toplamı 400.3 dolara ulaşıyor. Sanayide ise 260.2 dolar olan MWh başına elektrik fiyatı faturalara, 59.1 dolarlık vergilerle birlikte 319.3 dolar olarak yansıyor.
Faturalar içindeki vergi oranının yüksekliği bakımından Türkiye, OECD ülkeleri içinde orta sıralarda yer alıyor. Danimarka’da vergilerin oranı yüzde 60’a yaklaşırken, Almanya’da yüzde 50’yi geçiyor. İtalya, İsveç, Norveç ve Avusturya’da yüzde 40’a yaklaşıyor. Diğer yandan; İsviçre, Yeni Zelanda, İrlanda, Kanada ve Japonya’da vergiler yüzde 15’in, İngiltere’de ise yüzde 5’in altında kalıyor.
Türkiye genelinde elektrik dağıtım şirketlerinin en fazla planlı elektrik kesintisini ağustos ayı içinde yaptığı belirtildi. Tüketici Birliği Federasyonu Elektrik Kesinti Endeksi (EKE) Çalışma Grubu Başkanı Jale Yanılmaz, hizmet kalitesinin tespitine ilişkin yaptıkları araştırmalara göre, bu yılın ağustos ayında toplam 67 bin 789 saat kesinti gerçekleşti. “İlk 8 ayın en yüksek planlı elektrik kesintileri ağustos ayında oldu” diyen Yanılmaz, temmuz ayına göre EKE artışının yüzde 49.38 olduğunu belirtti. Yanılmaz, bir önceki yılın ağustos ayına göre ise toplam kesinti saati sayısının 71 bin 523 olarak kaydedildiğini hatırlatarak, en çok planlı elektrik kesintisinin İzmir, Ankara, Konya, Bursa ve Antalya’da gerçekleştiğini bildirdi. Yanılmaz’a göre, Hakkari, Siirt, Şırnak ve Uşak’ta kesinti olmadı. Bölgeler bazında ise en çok kesinti Marmara Bölgesi’nde kaydedildi.
